Moeder Maria

“Wees gegroet, gij begenadigde; de Heer is met u; gij zijt gezegend onder de vrouwen.” (Aartsengel Gabriël tot Maria) — Maria, moeder van Jezus stond in een unieke relatie tot Gods plan.

1. Waarom Maria “de begenadigste onder alle vrouwen” wordt genoemd

In het Evangelie volgens Lucas lezen we dat de engel Gabriël haar begroet met de woorden: “Wees gegroet, gij begenadigde; de Heer is met u; gij zijt gezegend onder de vrouwen.” (vgl. Lucas 1:28) RD.nl+3YouVersion | The Bible App | Bible.com+3bijbelsberaadmv.nl+3 Die woorden geven weer dat zij op een bijzondere manier door God werd aangeraakt, uitverkoren om de Moeder te worden van de Zoon van God.
Daarmee noemen we haar in de traditie “de begenadigste onder de vrouwen” — niet omdat zij zichzelf verheerlijkt, maar omdat God in haar en door haar een uniek werk volbracht heeft.
In haar lofzang (het “Magnificat”) zegt zij:

“Mijn ziel maakt groot de Heer, en mijn geest verheugt zich in God, mijn Zaligmaker; omdat Hij heeft omgezien naar de lage staat zijner dienstmaagd. Want zie: van nu aan zullen alle geslachten mij zalig prijzen.” (Lucas 1:46-48 NBG-vertaling) YouVersion | The Bible App | Bible.com+2YouVersion | The Bible App | Bible.com+2
Hier wordt erkend dat God groots werk deed in haar — en dat maakt haar verheven in Gods ogen, maar tegelijk ook diep dienstbaar en nederig.

2. Haar vrij zijn van erfzonde en haar vermogen Hem te ontvangen

In de katholieke leer wordt gesproken over de onbevlekte ontvangenis van Maria — dat wil zeggen dat zij, van haar allereerste bestaan, werd bewaard van de erfzonde. Omdat God haar daartoe bestemde om een waardige Moeder te zijn van Zijn Zoon, was zij vrij van zonde en zodoende in staat Hem in haar schoot te ontvangen.
Dat past bij het feit dat de Zoon van God, de Heer Jezus Christus, zonder zonde was (vgl. Hebreeën 4:15) — Hij komt in haar leven binnen omdat zij open, vrij en toegewijd is. Zo geeft haar zuiverheid (niet in eigen verdienste, maar door Gods genade) ruimte voor Gods ingrijpen.
Hoewel de exacte tekst in de Willibrordvertaling van 1975 hiervoor wellicht niet expliciet de term “onbevlekte ontvangenis” gebruikt, blijft het een leerstuk dat in de traditie geworteld is.

3. Haar houding van gehoorzaamheid en voorbeeldfunctie

Maria reageerde op de aankondiging van de engel met de woorden:

“Zie, de dienstmaagd des Heren; mij geschiede naar uw woord.” (Lucas 1:38) YouVersion | The Bible App | Bible.com+1
Door haar “ja” gaf zij gehoor aan Gods plan — niet door grootspraak, maar door dienstbaarheid.
Wij geloven niet dat Maria een ‘medeverlosser’ is — dat is geen onderdeel van onze doctrine — maar we zien haar wel als een voorbeeldfiguur: iemand die ons leert om nederig te zijn, te luisteren met hart en niet enkel met verstand, en in haar hart “alle woorden” te bewaren (vgl. Lucas 2:19: “Maria echter bewaarde al deze woorden… en overwogen die in haar hart.”) liturgie.nu+1
Zij laat zien dat echt luisteren, echt leven, bestaat uit meer dan doen wat op papier staat — het is het hart openstellen voor Gods Woord.

4. Maria als Koningin van de Kerk en Moeder Gods, maar ook mens

Wij erkennen Maria als:

• Moeder van God (Mater Dei) — aangezien zij gedragen heeft de Zoon van God.
  
  

• Koningin van de Kerk — in de zin dat zij een bijzondere plaats inneemt in de heilsgeschiedenis en ons tot voorbeeld is.
  Tegelijk moeten we niet vergeten: Maria was en blijft een mens, een vrouw met menselijke trekken. Zij was niet zonder zonde in de zin van eigen schuldigheid (zij had God nodig zoals wij) — want ook mensen die leven met Christus kunnen afdwalen, fouten maken, Hem de rug toekeren.
  Denk aan Petrus, die Jezus verloochende, maar berouw had en terugkeerde.
  Net zo geldt dat voor ons: het is nooit te laat voor terugkeer naar onze Heiland. Maria zelf is een teken van hoop: zelfs in haar mens-zijn blijft zij verbonden met God en leidt zij ons tot Hem.
  
  

5. Eren of vereren?

In de Wet (zie bv. Mozes) staat: “Eer uw vader en uw moeder, opdat uw dagen verlengd worden…” (Exodus 20:12)
Op dezelfde manier eren wij Maria — niet in de zin van aanbidding (dat uitsluitend toekomt aan de Drie-Eénheid), maar wel in respect, liefde en navolging. Jezus gaf Zijn moeder aan de wereld toen Hij zei: “Zie uw moeder” (Johannes 19:27). Zij is onze geestelijke moeder en voorbeeld.
Wij geven haar respect zoals wij onze ouders geven: niet omdat we altijd alles eens zijn of hun pad precies volgen, maar omdat we hun rol en hun menselijke waardigheid erkennen.

🎯 Slotwoord

Laat Maria ons inspireren:

• Om met een nederig hart ja te zeggen tegen God, zoals zij deed.
  
  

• Om te luisteren met heel ons wezen — met hart, geest en ziel, niet enkel met verstand.
  
  

• Om te leven in vrijheid door Christus — niet gebonden door de last van ons ‘moeten’, maar bevrijd door Zijn genade.
  
  

• En om te vertrouwen dat, zelfs als we afdwalen, er altijd weg terug is — zoals zij en alle heiligen ons laten zien.
  
  

Maria is geen medeverlosser, maar zij wijst ons naar Hem: Hij die onze Weg, Waarheid en Leven is.
Moge haar voorbeeld ons bemoedigen om in geloof en hoop te leven — beseffende dat wij, met al onze gebrokenheid, waardevol zijn in Gods ogen.